نقش کیتوزان در بهبود مقاومت به شوری از طریق تأثیر بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.)

شوری خاک یک مسئله محیطی جدی است که آثار منفی بر رشد و تولید گیاهان دارد. از سوی دیگر، اخیراً کاربرد کیتوزان، در افزایش مقاومت به تنش هایی همچون شوری زیاد شده است. بدین منظور، آزمایشی با هدف بررسیتأثیرپیش­تیماربذر کیتوزان بر کاهش اثر تنش شوری درشنبلیله، به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1393 انجام شد. عامل اول، پیش تیمارکیتوزان در سه سطح (5/0 و 1 گرم در لیتر و عدم کاربرد کیتوزان) و عامل دوم محلول کلرید سدیم در چهار سطح (50، 150 و 250 میلی­مولار و عدم کاربرد کلرید سدیم) در نظر گرفته شد. قبل از کاشت، بذرها به مدت شش ساعت در محلول های کیتوزان قرار داده شدند. کلرید سدیم نیز به صورت خاکی و از طریق آبیاری (بعد از مرحله دو برگی)، با فواصل سه روزه، به گیاهان اعمال شد. نتایجنشان داد که افزایش شدت تنش شوری باعث کاهش خصوصیات رشد، محتوای رنگیزه­های فتوسنتزی، محتواینسبیآببرگ، شاخص سبزینگی و افزایش میزان آنتوسیانین و پرولین شد. پیش­تیمار5/0 گرم در لیتر کیتوزان موجب افزایشوزنخشک گیاه، طول ساقه و ریشه و محتواینسبیآببرگ در شرایط تنش شوری، نسبت به شاهد گردید. همچنین، کاربرد یک گرم در لیتر کیتوزان، میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئیدها را در سطحشوری 250 میلی­مولار به ترتیب به میزان 7/43، 4/65 و 0/28 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. بیشترین میزان آنتوسیانین در تیمار یک گرم در لیتر کیتوزان به­دست آمد. به طورکلی، نتایج نشان داد که در مناطق تحت تنش شوری، کاربرد کیتوزانمی تواند از طریق حفظ محتواینسبیآببرگ و ازدیاد رنگیزه هایفتوسنتزی، مقاومت گیاه را افزایش داده و در نتیجه باعث رشد و استقرار مطلوب تر گیاهشنبلیله شود.